Ngược Dòng Ký Ức Gạch Bông

Câu chuyện về những viên gạch bông tại Việt Nam không chỉ là những kỷ niệm đẹp về tuổi thơ trong những ngôi nhà lát gạch bông, mà còn là những hoài ức đẹp của những người thợ làm gạch bông tại Việt Nam ngày xưa - một thời được xem là nghề thủ công "truyền thống". Viettiles cùng những người thợ lâu năm cùng viết lại câu chuyện ký ức gạch bông.

Dọc theo các tuyến sông nước miền Tây, chúng ta sẽ có dịp tham quan và tận mắt chiêm ngưỡng những nền gạch bông tại nhiều ngôi nhà cổ trên 100 năm tuổi. Từ những năm 1870 đến những năm đầu 1910, những viên gạch bông với những hoa văn cực kỳ tinh xảo đã được nhập từ Pháp về để sử dụng trong những ngôi nhà cổ này.

Trong cùng giai đoạn này, nhiều mẫu gach bông tại ngôi nhà cổ Bình Thủy (Cần Thơ) - hoàn thiện năm 1911, cũng rất giống với mẫu gạch tại Ủy Ban Nhân Dân Thành Phố HCM - hoàn thiện khoảng năm 1910. Tuy cùng mẫu hoa văn, nhưng cách phối màu giữa hai nơi là khác nhau. Nhà cổ Bình Thủy là tông màu đỏ-trắng, trong khi ở UBND Thành Phố là Trắng-Đen-Xám. Sự biến tấu về phối màu sắc trong gạch bông cũng chính là điểm quyến rũ của gạch bông với các nhà thiết kế ngay từ rất xưa ... và nay cũng thế.

Ba ngôi nhà cổ và dinh thự khác cũng có nhiều mẫu gạch bông rất đẹp được nhập khẩu từ Pháp về, như: Dinh Công tử Bạc Liêu (xây dựng khoảng năm 1919), Nhà cổ Huỳnh Thủy Lê (Đồng Tháp, nơi quay chính của phim Người Tình, xây dựng và sửa chữa khoảng năm 1895 - 1917), hay nhà cổ Cai Cường (Vĩnh Long, xây dựng khoảng năm 1885).

Nền Gạch Bông tại Nhà cổ Bình Thủy (Cần Thơ)

Nền gạch bông của những ngôi nhà cổ ngày nay vẫn tồn tại và mang những giá trị văn hóa lịch sự hảo hoa một thời. 

Nền gạch bông tại nhà cổ Huỳnh Thủy Lê (Đồng Tháp)

Nền gạch bông cổ tại Dinh Công Tử Bạc Liêu

Từ đó, gạch bông trở bắt đầu xuất hiện nhiều hơn ở Việt Nam, đặc biệt là tại các nhà thờ, bưu điện như: Nhà thờ Đức Bà , Nhà Thờ Cù Lao Giêng, Bưu Điện Thành Phố, Bảo Tàng Mỹ Thuật TPHCM (Nhà Chú Hỏa)... vẫn còn gìn giữ những nền mẫu gạch bông rất đẹp rất tinh xảo đến hôm nay.

Hành lang Ủy Ban Nhân Dân TP Hồ Chí Minh

Tuy nhiên, câu chuyện về nghề gạch bông chỉ mới thật sự bắt đầu từ đây, khi nghề gạch bông được người Pháp truyền sang Việt Nam, hình thành những khu làng làm chuyên nghề gạch bông. Những mẫu hoa văn đặc trưng tại Việt Nam, những sáng tạo trong kỹ thuật làm gạch bông của người thợ Việt Nam theo năm tháng, đã tạo ra những nét rất đặc trưng của phong cách gạch Bông cổ điển Việt Nam.

Viettiles